Êàêâî òðÿáâà äà çíàåì:
Ïîëÿðíà êîîðäèíàòíà ñèñòåìà- äåôèíèöèÿ          Óðàâíåíèÿ íà êðèâè â ïîëÿðíè êîîðäèíàòè          
Ïðåìèíàâàíå îò äåêàðòîâà â ïîëÿðíà êîîðäèíàòíà ñèñòåìà ïðè äâîéíèòå èíòåãðàëè           Íåñîáñòâåíè èíòåãðàëè
Âèñøà ìàòåìàòèêà II ÷àñò

Èíòåãðàë íà Ïîàñîí

Íåñîáòâåíèÿò èíòåãðàë Èíòåãðàë íà Îéëåð, Ãàóñ, Ïîàñîí ñå íàðè÷à "èíòåãðàë íà Ïîàñîí".
Íî òîçè èíòåãðàë èìà è äðóãè èìåíà. Íàðè÷à ñå è „Ãàóñîâ”, çàùîòî ñå ïîÿâÿâà ïðè Ãàóñîâîòî ðàçïðåäåëåíèå. Áèë å ðåøåí çà ïðúâ ïúò îò Îéëåð è çàòîâà ñå íàðè÷à è „èíòåãðàë íà Îéëåð-Ïîàñîí”. Ïîàñîí å äàë êðàòêî ðåøåíèå, âåðîÿòíî ïðèâåäåíîòî ïî-äîëó, è çàòîâà òîé ñå íàðè÷à è „Ïîàñîíîâ èíòåãðàë”.

Ãðàôèêà
Ãðàôèêàòà íà ïîäèíòåãðàëíàòà ôóíêöèÿ è ëèöåòî íà íåîãðàíè÷åíàòà ôèãóðà ïîä íåÿ


Ñúîòâåòíèÿò íåîïðåäåëåí èíòåãðàë íå ìîæå äà ñå ïðåäñòàâè ÷ðåç åëåìåíòàðíè ôóíêöèè -
íèòî ÷ðåç èíòåãðèðàíå ïî ÷àñòè, íèòî ÷ðåç ïîëàãàíå íèòî íèêàê.
Íî ôðåíñêèÿò ìàòåìàòèê Ïîàñîí å äîêàçàë, ÷å: Ñòðàííî!
 òîâà ñòðàííî ðàâíñòâî ïî èçÿùåí íà÷èí ó÷àñòâàò èíòåãðàëúò, êâàäðàòíèÿ êîðåí, äâîéêàòà è äàæå ÷èñëîòî ïè.
Åòî ãî è ðåøåíèåòî.
Äà ðàçãëåäàìå äâîéíèÿ èíòåãðàë Äâîåí èíòåãðàë , êúäåòî D å ïúðâèÿò êâàäðàíò íà êîîðäèíàòíàòà ñèñòåìà Oxy.
Àêî D0 å êðàéíà îáëàñò, êîÿòî ïîñòåïåííî ñå ðàçøèðÿâà äîêàòî ãðàíè÷íî îáõâàíå D èìàìå: Äâîéíèÿò èíòåãðàë êàòî ãðàíèöà .
Äâîéíèÿò èíòåãðàë êàòî ãðàíèöàDrow1
Íåêà çà íà÷àëî D0 å êâàäðàòúò x ∈ [0,R] ; y ∈ [0,R] êàòî èìàìå íàóì, ÷å R êëîíè êúì +∞
Ðàçøèðÿâàù ñå êâàäðàò
Èçâúðøâàéêè ãðàíè÷åí ïðåõîä ïîëó÷àâàìå I2 = P2 , êúäåòî Äâîåí èíòåãðàë â áåçêðàéíà îáëàñò à P å èíòåãðàëúò íà Ïîàñîí.
Ñåãà çà D0 äà èçáåðåì ÷åòâúðò îò êðúãà ñ ðàäèóñ R.
Ðàçøèðÿâàù ñå ñåêòîð
Äà ïðåìèíåì â èíòåãðàëà Äâîåí èíòåãðàë îò äåêàðòîâè â ïîëÿðíè êîîðäèíàòè.
Èíòåãðèðàíå â ïîëÿðíè êîîðäèíàòè
Èçâúðøâàéêè ãðàíè÷åí ïðåõîä ïîëó÷àâàìå Ôîðìóëà 1
Îò ðàâåíñòâàòà Ôîðìóëà 2 , ñëåäâà, ÷å Èíòåãðàë íà Îéëåð, Ãàóñ, Ïîàñîí
Ïîðòðåòúò å çàèìñòâàí îò "http://ru.wikipedia.org/wiki/Ïóàññîí,_Ñèìåîí_Äåíè"

Siméon Denis Poisson
Ñèìåî́í Äåíè́ Ïóàñî́í — çíàìåíèò ôðåíñêè ôèçèê è ìàòåìàòèê
1781-1840,


Òåêñòú å ïðåðàçêàçàí îò http://mathsun.ru/

Ìàéêàòà íà Ïîàñîí, ïîðàäè ñâîÿòà ñëàáîñò å îòäàëà íåâðúñòíèÿ è áîëíàâèÿ ñè ñèí çà îòãëåæäàíå îò çäðàâà ñåëÿíêà (äîéêà) , êîÿòî ñúùî èìàëà ìàëêè äåöà. Âåäíúæ áàùàòà ðåøèë äà ãî ïîñåòè. Íå çàâàðèë äîéêàòà âêúùè, çàùîòî òÿ áèëà íà ïîëåòî. Ñèíúò ìó áèë çàâúðçàí íà òàâàíà, äà âèñè è äà ñå ëþëåå áåçïîìîùíî. Äîéêàòà ïîñòúïèëà òàêà, çà äà ãî ïðåäïàçè îò ñâèíåòå, êîèòî áðîäåëè îêîëî êúùàòà ñ íåíàäåæäííà îãðàäà.

Ïî-êúñíî, êîãîòî Ïîàñîí ñå èçäèãíàë äî ãîðäîñò íà ôðåíñêàòà íàóêà, òîé ÷åñòî ñè ñïîìíÿë çà òîçè ñëó÷àé è ñå øåãóâàë: „ Íÿìà ñúìíåíèå, ÷å ëþëååéêè ñå íàëÿâî-íàäÿñíî, àç ïî ðîæäåíèå ñúì ïðîÿâèë èíòåðåñ êúì ïðîáëåìàòèêàòà íà äâèæåíèåòî íà ìàõàëîòî.
Êîãàòî Ïîàñîí ïîîòðàñíàë áàùà ìó äúëãî ìèñëèë êàêâî äà ïðàâè ñúñ ñèíà ñè. Ñïðÿë ñå íà ïðîôåñèÿòà íîòàðèóñ, íî ðåøèë ÷å òîâà íå å çà íåãî, çàùîòî íå áèë òâúðäå èíòåëèãåíòåí. Ñëåä äúëáîêè ðàçìèøëåíèÿ ñå ñïðÿë íà ïðîôåñèÿòà íà áðúñíàðÿ. Òîãàâà òàçè ïðîôåñèÿ ñå å ðîäååëà è ñ õèðóðãèÿòà, çàùîòî áðúñíàðèòå ëåêóâàëè áðàäàâèöè, îñúùåñòâÿâàëè ñ êðúâîïóñêàíèÿ è ïðèëàãàíå ëå÷åáíè ïèÿâèöè çà íàìàëÿâàíå íà êðúâíîòî íàëÿãàíå. Áàùàòà ïðåäîñòàâèë ñèíà ñè íà íåãîâèÿ ÷è÷î çà äà ãî íàó÷è íà çàíàÿòà. Ìàéñòîðúò ó÷èë ìîì÷åòî, êàòî ãî êàðàë äà èçðÿçâà æèëêèòå îò çåëåâ ëèñò, íî òàçè ðàáîòà íå ìó ñå îòäàâàëà. Ñëåä åäèí èíöèäåíò, çàâúðøèë ñúñ ñìúðòåí ñëó÷àé Ïîàñîí êàòåãîðè÷íî çàÿâèë, ÷å íå æåëàå äà áúäå íèòî ëåêàð, íèòî õèðóðã.

Áàùàòà ïîëó÷àâàë ïîëèòåõíè÷åñêî ñïèñàíèå è ñúíúò ìó, êîéòî îáè÷àë ìíîãî äà ÷åòå, ðåøàâàë ïóáëèêóâàíèòå òàì çàäà÷è. Áåç ñïåöèàëíà ïîäãîòîâêà òîé ñå íàó÷èë äà ãè ðåøàâà âñè÷êèòå. Íÿìàëî çàäà÷à, êîÿòî äà ãî çàòðóäíè. Âåäíúæ íåãîâ ïðèÿòåë ìó äàë òðóäíè çàäà÷è, äàäåíè íà ñòóäåíòè îò öåíòðàëíî ó÷èëèùå. Ïîàñîí ãè ðåøèë çà åäèí ÷àñ. Ñðåä òÿõ áèëà è „çàäà÷àòà íà Ïîàñîí”. Âèíàð èìàë äàìàäæàíà, ïúëíà ñ âèíî ñ îáåì 12 ïèíòè (ïèíò – ìÿðêà çà îáåì, ðàâíà íà 0,568 ëèòðà) è èñêàë äà ðàçäåëè âèíîòî íàïîëâèíà. Ðàçïîëàãàë ñ äâà ñúäà îò 8 è 5 ïèíòè. Âúïðîñúò å êàê äà ñå îòìåðÿò 6 ïèíòè â äàìàäæàíàòà ñ îáåì 8. -Òàçè çàäà÷à ðåøè ìîÿòà ñúäáà, - çàÿâèë Ïîàñîí. Àç ðåøèõ, ÷å ùå ñòàíà ìàòåìàòèê.

Áàùàòà ãî å äàë çà îáó÷åíèå ïðè ó÷èòåë. Ïîñëåäíèÿò ñêîðî ðàçáàðàë, ÷å íÿìà íà êàêâî äà íàó÷è ó÷åíèêà ñè. Äàâàë ìó êíèãè è ìó ïðåäîñòàâèë ïúëíà ñâîáîäà. Ìåæäó ó÷èòåë ó÷åíèê ñå çàâúðçâàëà òÿñíà äðóæáà. Ó÷èòåëÿò ìíîãî ñå ãîðäååë ñúñ óñïåõèòå íà ó÷åíèêà ñè è ïðèñúñòâàë íà èçíàñÿíèòå îò íåãî äîêëàäè ïðåä íàó÷íàòà îáùíîñò. „Àç ïðåäðåêîõ, ÷å Ïîàñîí ùå ñòàíå âåëèê” – êàçâàë òîé.

 ïîëèòåõíè÷åñêîòî ó÷èëèùå â Ïàðèæ òîé ïîñòúïèë íà 17 ãîäèíè. Âåäíúæ, íà ëåêöèè èìåíèòèÿò ìàòåìàòèê Ëàãðàíæ å èçêàçàë òåîðåìà, êîÿòî ñïîðåä íåãî èìàëà òðóäíî äîêàçàòåëñòâî. Íà ñëåäâàùèÿ äåí Ïîàñîí äíåñúë êðàòêî è èçÿùíî äîêàçàòåëñòâî. Íà èçïèò ïðè çíàìåíèòèÿ ìàòåìàòèê Ëàïëàñ íà Ïîàñîí áèë çàäàäåí ìíîãî òðóäåí âúïðîñ. Çà ïî÷óäà íà ëåêòîðà òîé ïîëó÷èë òî÷åí è íàïúëíî èç÷åðïàòåëåí îòãîâîð.

Ïîàñîí èìà îãðîìåí ïðèíîñ â íàóêàòà. Íåãîâèòå òðóäîâå îáõâàùàò àñòðîíîìèÿòà, ìåõàíèêàòà, ôèçèêàòà è ìàòåìàòèêàòà. Òîé çàäúëáî÷åíî èçó÷àâà âúïðîñèòå çà óòîé÷èâîñòòà íà ñëúí÷åâàòà ñèñòåìà è èçâåæäà äèôåðåíöèàëíèòå óðàâíåíèÿ íà ïðèíóäåíèòå äâèæåíèÿ, èçïîëçâàéêè çà ïúðâè ïúò òàêà íàðå÷åíèòå „ñêîáêè íà Ïîàñîí”.

-Àç ñúì ñòàð, -êàçàë âåäíúæ Ëàãðàíæ íà Ïîàñîí. - Ïî âðåìå íà áåçñúííèòå ñè íîùè ñå çàíèìàâàì ñ ÷èñëîâè ñðàâíåíèÿ. Õþãåíñ å áèë òðèíàäåñåò ãîäèíè ïî âúçðàñòåí îò Íþòîí; àç ñúì òðèíàäåñåò ãîäèíè ïî-ñòàð îò Ëàïëàñ à òîé å äâà ïúòè ïî òðèíàäåñåò ïî-âúçðàòåí îò âàñ.

Ïîàñîí ìíîãî îáè÷àë èçêóòâîòî è ëèòåðàòóðàòà. Îñîáåíî ãîëÿìà ñòðàñò èçïèòâàë êúì òåàòúðà. Çíàåë å íàèçóñò ïèåñèòå íà Ìîëèåð, Êîðíåëèé è Ðàñèí.



Êàêâî ùå íàó÷èì:
Ðàäîñòèí Æåëÿçêîâ å íàïèñàë ñåðèîçíà ñòàòèÿ çà òîçè è äðóãè èíòåãðàëè.
Èíòåãðàëè íà Ôðåíåë